วันเสาร์ที่ 17 ธันวาคม พ.ศ. 2554

ความสัมพันธ์ โดเมน และเรนจ์ของความสัมพันธ์


• ความสัมพันธ์
          กำหนด A และ B เป็นเซตใดๆ แล้ว r เป็นความสัมพันธ์ จากเซต A ไปเซต B ก็ต่อเมื่อ r เป็นสับเซตของ A× B
          และ ถ้า r เป็นสับเซตของ 
A× A แล้ว r เป็นความสัมพันธ์ในเซต A
ตัวอย่างเช่นกำหนด A = {1, 2, 3}, B = { 0, 2, 4} และ r = { (x,y) ∈ A× B | y = 2x }
r = { (1,2), (2,4) }
หมายเหตุ(x, y) ∈ r อาจเขียนแทนด้วย x r y
โดเมน และเรนจ์ของความสัมพันธ์
กำหนด r เป็นความสัมพันธ์จาก A ไป B
โดเมนของ r คือ เซตของสมาชิกตัวหน้าของคู่อันดับใน r เขียนแทนด้วย Dr
      Dr = { x | (x, y) } ∈ r
เรนจ์ของ r คือ เซตของสมาชิกตัวหลังของคู่อันดับใน r เขียนแทนด้วย Rr
      Rr = { y | (x, y) } ∈ r
หลักการหาโดเมน และเรนจ์ของความสัมพันธ์ เมื่อกำหนด r แบบบอกเงื่อนไขมาให้
          1. เมื่อต้องการหาโดเมน ให้จัด y ให้อยู่ในรูปของ x แล้วพิจารณาค่า x ทั้งหมดที่ทำให้ y หาค่าได้ และ (x,y) ∈ r
          2. เมื่อต้องการหาเรนจ์ ให้จัด x ให้อยู่ในรูปของ y แล้วพิจารณาค่า y ทั้งหมดที่ทำให้ x หาค่าได้ และ (x,y) ∈ r
         ตัวอย่างเช่น กำหนด r = { (x,y) ∈ R× R | }
1. หา Dr :
    นั่นคือ y หาค่าได้เมื่อ x-2 ≠ 0
    ∴ Dr = R - {2} = { x | x ≠ 2 }
2. หา R r :
    นั่นคือ x หาค่าได้เมื่อ y ≠ 0
    ∴ Rr = R - {0} = { y | y ≠ 0 }


         ในระบบแกนมุมฉาก เราสามารถจับคู่หนึ่งต่อหนึ่ง ระหว่างคู่อันดับของจำนวนจริง (x, y) กับพิกัดของจุดบนระนาบ โดยให้ x เป็นพิกัดแรก และ y เป็นพิกัดหลัง จากหลักการดังกล่าวทำให้เราสามารถเขียนกราฟของความสัมพันธ์ได้ดังนี้
บทนิยาม
      ให้ R เป็นเซตของจำนวนจริง และ r เป็นสับเซตของ R× R กราฟของความสัมพันธ์ r คือ เซตของจุดบนระนาบ โดยที่แต่ละจุดแทนสมาชิกของความสัมพันธ์ R
ตัวอย่างที่ 1จงเขียนกราฟของความสัมพันธ์
r = { (x,y) ∈ A × A | x + y = 5} เมื่อกำหนดให้
A = {1, 2, 3, 4}
วิธีทำr = {(1, 4), (2, 3), (3, 2), (4, 1)}
---------------------------------------------------------------------------
ตัวอย่างที่ 2จงเขียนกราฟของความสัมพันธ์
r = { (x,y) ∈ R × R | y = x - 1}
วิธีทำ
---------------------------------------------------------------------------
ตัวอย่างที่ 3จงเขียนกราฟของความสัมพันธ์
วิธีทำr = { (x,y) ∈ R × R | -1 < y ≤ 2 }
---------------------------------------------------------------------------
ตัวอย่างที่ 4จงเขียนกราฟของความสัมพันธ์
วิธีทำr = { (x,y) ∈ I × I | x + y < 1 }
---------------------------------------------------------------------------


         อินเวอร์สของความสัมพันธ์ r คือ ความสัมพันธ์ซึ่งเกิดจากการสลับตำแหน่งของสมาชิกตัวหน้า และสมาชิกตัวหลัง ในแต่ละคู่อันดับที่เป็นสมาชิกของ r เขียนแทนด้วย r-1
         การสลับตำแหน่งของสมาชิกตัวหน้า และสมาชิกตัวหลัง ทำได้ 2 วิธี ดังนี้
วิธีที่ 1สลับที่ x และ y ในคู่อันดับ (x, y) แต่มีเงื่อนไขเหมือนเดิม
ตัวอย่างเช่นr = {(x, y) ∈ R × R | y = 3x – 1}
r-1 = {(y, x) ∈ R × R | y = 3x – 1}
วิธีที่ 2สลับที่ x และ y ในคู่อันดับ (x, y) โดยแทนที่ x ด้วย y และแทนที่ y ด้วย x แต่ คู่อันดับ (x, y ) เหมือนเดิม
ตัวอย่างเช่นr = {(x, y) ∈ R × R | y = 3x – 1}
r-1 = {(x, y) ∈ R × R | x = 3y – 1}
r-1 = {(x, y) ∈ R × R |}
สมบัติเกี่ยวกับอินเวอร์สของความสัมพันธ์
ถ้า r เป็นความสัมพันธ์จากเซต A ไปเซต B
1. r-1เป็นความสัมพันธ์จากเซต  B ไปเซต A
2. r = R r-1 และ R r = D r-1
กราฟของอินเวอร์สของความสัมพันธ์
เราสามารถวาดกราฟของอินเวอร์สของความสัมพันธ์ได้ 2 วิธีด้วยกัน ดังนี้
วิธีที่ 1
1. หาอินเวอร์สของความสัมพันธ์ r-1
2.วาดกราฟของอินเวอร์สของความสัมพันธ์ โดยใช้เงื่อนไขที่ระบุใน r-1
ตัวอย่างเช่นr = {(x, y) ∈ R × R | y =  | x | + 2}
r-1 = {(x, y) ∈ R × R | x =  | y | + 2}
วิธีที่ 2
1.วาดกราฟของความสัมพันธ์ r
2.กราฟของอินเวอร์สของความสัมพันธ์ คือภาพสะท้อนของกราฟของความสัมพันธ์ r รอบแกน x = y

http://www.thaigoodview.com/library/contest2551/math04/07/2/BasicMathForM4/rela_d&r.html 

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น